Kurkuma, nazywana również "złotą przyprawą", to składnik znany w kuchni indyjskiej i medycynie ajurwedyjskiej od tysięcy lat. Współczesna nauka zaczyna potwierdzać to, co tradycyjni uzdrowiciele wiedzieli od dawna – kurkuma ma wiele korzyści zdrowotnych, z czego najważniejszym jest jej silne działanie przeciwzapalne. Jakie są te korzyści i na czym opiera się ich skuteczność? Sprawdźmy.

Główny składnik bioaktywny: kurkumina
Głównym bioaktywnym składnikiem kurkumy jest kurkumina – związek polifenolowy odpowiedzialny za żółty kolor tej przyprawy. Kurkumina ma silne właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Badania sugerują, że może ona wspierać walkę z przewlekłym stanem zapalnym, który jest jednym z kluczowych czynników rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak choroby serca, cukrzyca typu 2, a nawet niektóre rodzaje nowotworów [1].
Działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające
Stany zapalne są naturalnym procesem ochronnym organizmu, ale ich przewlekłość może prowadzić do wielu schorzeń. Kurkumina, poprzez hamowanie produkcji cytokin prozapalnych (np. TNF-α), może ograniczać rozwój zapalenia, co udowodniono w wielu randomizowanych badaniach klinicznych [2]. Działanie przeciwutleniające kurkuminy polega na neutralizowaniu wolnych rodników, co wspiera ochronę komórek przed uszkodzeniami oksydacyjnymi [3].
Wsparcie w leczeniu chorób zwyrodnieniowych stawów
Jednym z najlepiej udokumentowanych zastosowań kurkuminy jest wsparcie w leczeniu chorób zwyrodnieniowych stawów, takich jak choroba zwyrodnieniowa stawów (OA). Meta-analiza z 2016 roku wykazała, że suplementacja kurkuminą może istotnie zmniejszać ból i poprawiać funkcjonowanie stawów u pacjentów z OA, bez charakterystycznych skutków ubocznych związanych z lekami przeciwzapalnymi (NSAIDs) [4].
Poprawa funkcji mózgu i profilaktyka depresji
Kurkumina ma również potencjał w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych. Kurkumina może wpływać na wzrost poziomu czynnika neurotroficznego pochodzenia mózgowego (BDNF), będącego białkiem, które wspomaga neurogenezę i plastyczność synaps [5]. Niskie poziomy BDNF są łączone z depresją oraz chorobami Alzheimera, co sprawia, że suplementacja kurkuminą może być obiecująca w terapii wspomagającej.
W randomizowanym, podwójnie ślepym badaniu klinicznym z udziałem osób cierpiących na depresję, kurkumina wykazała poprawę samopoczucia w porównaniu z placebo, co sugeruje możliwość zastosowania jej jako naturalnego wsparcia w leczeniu zaburzeń nastroju [6].
Wchłanialność kurkuminy i jej związki z piperyną
Niestety, jednym z problemów związanych z kurkuminą jest jej słaba biodostępność. Kurkumina w naturalnej postaci jest słabo wchłaniana przez organizm. Z tego powodu zaleca się przyjmowanie kurkuminy wraz z piperyną – składnikiem aktywnym pieprzu czarnego, który może zwiększać biodostępność kurkuminy nawet o 2000% [7].

Kurkuma – potencjalne skutki uboczne i przeciwwskazania
Chociaż kurkuma jest uznawana za bezpieczną przyprawę, jej nadmierna konsumpcja może prowadzić do pewnych skutków ubocznych, takich jak dolegliwości żółądkowe. Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe powinny konsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji kurkuminą, ponieważ może ona wpływać na krzepliwość krwi [8].
Podsumowanie
Kurkuma to nie tylko smakowita przyprawa, ale także potężne narzędzie wspomagające zdrowie. Kurkumina, jej główny składnik aktywny, wykazuje silne działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające oraz może wspierać zdrowie stawów, funkcje mózgu i poprawiać nastrój. Aby zmaksymalizować korzyści z kurkuminy, warto przyjmować ją wraz z piperyną dla lepszej przyswajalności. Mimo licznych korzyści zdrowotnych, zawsze warto zachować ostrożność, szczególnie w przypadku regularnego stosowania kurkumy jako suplementu.
Źródła
Aggarwal, B. B., & Sung, B. (2009). Pharmacological basis for the role of curcumin in chronic diseases: an age-old spice with modern targets. Trends in Pharmacological Sciences, 30(2), 85-94.
Kunnumakkara, A. B., et al. (2017). Chronic diseases, inflammation, and spices: How can curcumin help? Biochemical Pharmacology, 139, 1-11.
Gupta, S. C., Patchva, S., & Aggarwal, B. B. (2013). Therapeutic roles of curcumin: lessons learned from clinical trials. AAPS Journal, 15(1), 195-218.
Daily, J. W., Yang, M., & Park, S. (2016). Efficacy of turmeric extracts and curcumin for alleviating the symptoms of joint arthritis: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Journal of Medicinal Food, 19(8), 717-729.
Gao, J., et al. (2015). Curcumin and neurodegenerative diseases: a focus on Alzheimer’s disease. Frontiers in Pharmacology, 6, 32.
Lopresti, A. L., Maes, M., Meddens, M. J. M., & Maker, G. L. (2014). Curcumin for the treatment of major depression: A randomized, double-blind, placebo-controlled study. Journal of Affective Disorders, 167, 368-375.
Shoba, G., et al. (1998). Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Planta Medica, 64(4), 353-356.
Chainani-Wu, N. (2003). Safety and anti-inflammatory activity of curcumin: a component of turmeric (Curcuma longa). Journal of Alternative and Complementary Medicine, 9(1), 161-168.
Comentários